WEC Lauwersoog

De ziltige lucht vanaf zee prikkelt je zintuigen. Hier, direct aan het water in de haven van Lauwersoog, staat een uniek gebouw: het Werelderfgoedcentrum Waddenzee (WEC). Een ambitieuze samensmelting van zeehondenopvang, onderzoeksfaciliteiten en een experience-centrum. Alles met de focus op het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee, duurzaamheid en de verbinding van de mens met de natuur. Het WEC is een plek waar de unieke natuur van de Waddenzee in de schijnwerpers staat en waar bezoekers kennismaken met alle facetten van het kwetsbare ecosysteem.

Het gebouw is ontworpen door het Deense architectenbureau Dorte Mandrup en volledig afgestemd op de ruige, buitendijkse ligging en de weersinvloeden van het Waddengebied. Heerke Osinga, projectleider bij Bouwgroep Dijkstra Draisma, vertelt: “Wat meteen opvalt, is de natuurlijke uitstraling van het gebouw. Buiten naar binnen halen – dat was het uitgangspunt in het ontwerp.”

Een bijzonder kenmerk van het ontwerp is de zonweringsconstructie rondom het gebouw. “Deze is gemaakt van tweedehands hout dat uit oude meerpalen is gezaagd en versterkt het robuuste karakter van het geheel,” vervolgt Heerke. Met een industriële look-and-feel, waarbij de installaties en betonvloeren zoveel mogelijk in het zicht blijven, weerspiegelt de binnenruimte de ‘handen uit de mouwen en aan de slag’-mentaliteit van deze nieuwe werkplaats voor de Wadden.

Het WEC is een initiatief van het Zeehondencentrum Pieterburen, dat inmiddels is meeverhuisd naar Lauwersoog. Op de tweede verdieping bevinden zich alle medische voorzieningen om zeehonden op te vangen, behandelen en verzorgen. Na herstel worden ze weer vrijgelaten in de natuur.

De opvang is verdeeld in drie fases: van intake en behandeling tot herstel in de buitenbassins, waar de dieren worden voorbereid op hun terugkeer naar zee. In totaal kunnen vijftig zeehonden tegelijkertijd worden opgevangen. De bassins worden gevuld met zeewater uit de haven, gezuiverd door een geavanceerd zuiveringssysteem.

Sander van Dijk, hoofd Content en Programmering van het Zeehondencentrum Pieterburen, licht toe:
“Het zuiveren is cruciaal. Je wilt de zeehonden immers ook onder water kunnen zien en observeren. Bovendien wil je geen vervuild water aan de zieke dieren overdragen.”

“Het weer heeft enorm tegengezeten,” vertelt Heerke. “We hadden te maken met oplopende vloeren. Dat is complex voor de bouwfasering, maar ook voor het verwerken van regenwater.” Ook het realiseren van de zeehondenbassins vergde vakmanschap. “Die zitten verhoogd ten opzichte van de grond, in de dakconstructie van het lager gelegen deel van het gebouw. Allemaal betonwerk op een meter of zes hoog, met verschillende baddieptes en opstaande randen.”

Sander vult aan:
“Ook het raam van het showbad was een uitdaging. Bezoekers kunnen de zeehonden onder water zien zwemmen door een raam van 12 centimeter dik glas. Ontwerptechnisch was dat ingewikkeld vanwege de grote drukverschillen door het vullen en legen van het bad.”

Duurzaamheid staat centraal in het ontwerp en de bouw van het WEC. Het gebouw is uiterst energiezuinig en aangesloten op een zonnepark. “Daarnaast werken we met gerecyclede en biobased materialen,” zegt Heerke. “Zo dient isolatiemateriaal van gerecyclede spijkerbroeken als akoestische plafondafwerking. Er zijn 7.500 spijkerbroeken hergebruikt – dat is 2.300 m² aan plafondplaten.”

Het WEC is nu een duurzaam en architectonisch gebouw van wereldklasse, dat niet alleen dieren opvangt, maar ook mensen verbindt aan het Wad. Met de unieke mix van zeehondenzorg, wetenschappelijk onderzoek en Waddenbewustwording is het een plek geworden waar bezoekers met andere ogen naar de natuur gaan kijken.